Widmo nowej wojny: Etiopia dąży do dostępu do morza

Jakie są obecne napięcia między Etiopią a Erytreą w kontekście dostępu do morza?

Premier Etiopii Abiy Ahmed po raz pierwszy otwarcie oświadczył w 2023 roku, że dostęp jego kraju do morza jest kwestią egzystencjalną. Etiopskie władze w ostatnich tygodniach coraz częściej poruszają temat dostępu do morza. Etiopskie władze otwarcie deklarują zamiar zdobycia dostępu do morza choćby siłą, co przyczynia się do obaw o konflikt zbrojny. Premier Etiopii Abiy Ahmed stwierdził 1 września, że 'błąd' Etiopii, polegający na utracie dostępu do Morza Czerwonego na skutek secesji Erytrei, zostanie “naprawiony jutro”.

Etiopski ambasador w Kenii, generał Bacha Debele, ocenił, że Assab to 'bogactwo Etiopii' i zostanie odebrane ‘siłą’. Bacha Debele dodał 3 listopada w wywiadzie dla kanału Addis Paradigm na YouTube: “Pytanie nie brzmi, czy Assab jest nasz, czy nie, ale jak możemy go odzyskać?”. Dowódca etiopskiej armii, marszałek polowy Birhanu Jula, powiedział żołnierzom 21 września, że będą walczyć z krajem, który odmówił Etiopii dostępu do morza. 25 października dowódca etiopskiej armii Birhanu Juli zasugerował, że interesy Erytrei nie powinny przewyższać interesów Etiopii. Jednocześnie Birhanu Juli dodał, że Etiopia wzmocni swoje siły obronne, przyspieszy rozwój i zapewni sobie dostęp do morza. Etiopia rozważa odebranie siłą portu Assab.

Armia Erytrejska ostrzegła w raporcie z 13 listopada, że "etiopscy przywódcy powinni powstrzymać się od wpędzania narodu etiopskiego na niepewny grunt". Ministerstwo Informacji Erytrei wydało ostrzeżenie 16 września. Ministerstwo Informacji Erytrei ostrzegło również, że 'próby legitymizacji 'rażącej agresji' będą miały poważne konsekwencje dla Etiopii i jej sąsiadów' . Według Ministerstwa Informacji Erytrei, próby legitymizacji agresji 'stanowią ‘czerwoną linię, której nie należy przekraczać’. Jak dotąd nie odnotowano większych ruchów wojskowych na terenach przygranicznych między Etiopią a Erytreą.

Jakie są historyczne uwarunkowania sporu o dostęp do morza między Etiopią a Eryt

Odłączenie się Erytrei w 1993 roku pozbawiło Etiopię dostępu do morza o długości 1350 kilometrów. Odłączenie Erytrei nastąpiło po trwającej od dekad walce o niepodległość.

Powstanie niepodległej Erytrei całkowicie pozbawiło Etiopię dostępu do morza. W skład nowego państwa, Erytrei, weszło całe liczące 1350 kilometrów wybrzeże Morza Czerwonego . Pięć lat po odłączeniu Erytrei wybuchła wojna graniczna.

W wojnie granicznej zginęło ponad 100 tysięcy osób . Wojna graniczna nie zmieniła kwestii dostępu Etiopii do morza.

Jakie są potencjalne skutki militarnego konfliktu między Etiopią a Erytreą?

Rosną obawy dotyczące możliwego konfliktu zbrojnego między Etiopią a Erytreą, sąsiadującymi państwami Rogu Afryki. Etiopskie władze otwarcie deklarują zamiar przywrócenia krajowi dostępu do morza, w tym poprzez odebranie go siłą. W ostatnich tygodniach nasiliła się wroga retoryka między Etiopią a Erytreą.

Minister informacji Erytrei Yemane Gebremeskel określił dążenia Etiopii do uzyskania dostępu do Morza Czerwonego jako "niebezpieczne". Stwierdził także, że dążenia Etiopii to “toksyczna agenda irredentyzmu” . Ministerstwo Informacji Erytrei wydało ostrzeżenie 16 września. Ministerstwo Informacji Erytrei ostrzegło, że “próby legitymizacji rażącej agresji będą miały poważne konsekwencje dla Etiopii i jej sąsiadów". Według Ministerstwa Informacji Erytrei, próby legitymizacji agresji “stanowią Czerwoną linię, której nie należy przekraczać”. Armia Erytrejska ostrzegła w raporcie z 13 listopada, że ‘etiopscy przywódcy powinni powstrzymać się od wpędzania narodu etiopskiego na niepewny grunt’. Reakcja Erytrei na dążenia Etiopii ograniczyła się do krótkich oświadczeń ministra informacji Yemane Gebremeskela, opublikowanych w mediach społecznościowych. Yemane Gebremeskel odrzucił dążenia Etiopii do uzyskania dostępu do Morza Czerwonego.

Pomimo eskalacji retoryki, obecnie brak jest doniesień o większych ruchach wojskowych na terenach przygranicznych między Etiopią a Erytreą.

Jakie działania dyplomatyczne mogą zapobiec eskalacji konfliktu?

W ostatnich tygodniach między Etiopią a Erytreą nasiliła się wroga retoryka, co stanowi element wskazujący na trudności w podjęciu działań dyplomatycznych . Co więcej, inni przedstawiciele etiopskich władz również wyrażają wypowiedzi w podobnym, wrogim tonie, co wskazuje na trudności w podjęciu działań dyplomatycznych.

Od momentu odłączenia się Erytrei, relacje pomiędzy oboma państwami we wschodniej Afryce pozostają napięte.

W ostatnich tygodniach temat chęci odebrania portowego miasta Assab w południowej części wybrzeża Erytrei powrócił w wypowiedziach przedstawicieli etiopskich władz .