Przełom na granicy polsko-białoruskiej. Takiej sytuacji nie było od blisko roku
Po miesiącach napięć, prób siłowego forsowania zapory i tysięcy odnotowanych incydentów, na granicy polsko-białoruskiej zapanowała zaskakująca cisza. Straż Graniczna od kilku dni nie odnotowała ani jednej próby nielegalnego przekroczenia granicy. Eksperci mówią o potencjalnym przełomie, ale ostrzegają: to może być jedynie taktyczna pauza po stronie Mińska.
Granica pod presją — jak wyglądał kryzys w ostatnich miesiącach?
Od 2021 roku wschodnia granica Polski stała się areną jednego z najbardziej uporczywych kryzysów hybrydowych w regionie. Efektem były nocne szturmy, przecinanie zapory, agresywne zachowania grup kierowanych przez białoruskie służby oraz setki interwencji w każdych warunkach pogodowych.
Straż Graniczna przez wiele miesięcy raportowała po kilkaset, a nierzadko nawet ponad tysiąc prób sforsowania granicy miesięcznie. Nie było mowy o „spokojnych dniach” — presja była stała, a sytuacja dynamiczna. Dlatego obecna zmiana zaskoczyła nie tylko opinię publiczną, ale i ekspertów.
„Nagłe zniknięcie migrantów”. Co zmieniło się po stronie białoruskiej?
W ostatnich dniach doszło do sytuacji bez precedensu: SG nie odnotowała ani jednej próby nielegalnego wejścia na teren Polski. Według relacji funkcjonariuszy, wzdłuż pasa granicznego zniknęły nie tylko grupy migrantów, ale też ich przewodnicy oraz aktywność białoruskich służb odpowiedzialnych dotąd za kierowanie ruchem na stronę polską.
Eksperci podkreślają, że takiego „wyhamowania” nie było od blisko roku. Zdaniem byłych funkcjonariuszy odpowiedzialnych za bezpieczeństwo granic, trudno mówić o przypadku. To nie jest naturalny spadek migracji ani efekt zniechęcenia migrantów — to wygląda na decyzję centralną, rozkaz po stronie Mińska. Co ważne, cisza pojawiła się nagle i równocześnie na wielu odcinkach.
Eksperci: To może być przełom. Ale także nowa strategia Mińska
Pojawiają się dwa scenariusze. Pierwszy — optymistyczny — mówi o przełomie w sytuacji kryzysowej. Być może Mińsk wstrzymał działania hybrydowe w związku z presją międzynarodową, kwestiami logistycznymi lub zmianami w polityce wewnętrznej.
Drugi — bardziej realistyczny według analityków — zakłada, że to jedynie taktyczna pauza. Białoruś mogła przejść do innego etapu działań: mniej chaotycznych, bardziej precyzyjnych i trudniejszych do monitorowania. Nie chodzi już o masowe wysyłanie migrantów, lecz o testowanie słabych punktów zapory, przygotowywanie nowych metod przerzutu czy wywiadowcze rozpoznanie infrastruktury granicznej.
Tak czy inaczej, obecny spokój ma wymiar przełomowy — ale nie musi oznaczać końca kryzysu. Może być jedynie wstępem do kolejnej fazy, być może bardziej subtelnej i trudniejszej do przewidzenia. Jedno jest pewne: sytuacja na granicy polsko-białoruskiej nie była tak spokojna od bardzo dawna i każdy dzień tej niezwykłej ciszy budzi równie wiele nadziei, co pytań.
